Αυξήσεις Διοδίων: Πού Πηγαίνουν τα Χρήματα μας και Τι Πρέπει να Αλλάξει
Η πρόσφατη αύξηση των διοδίων κατά 5% από την 1η Ιανουαρίου 2025 είναι ένα ακόμη ένα “δώρο” σε μια σειρά αυξήσεων που έχουν πλήξει βαθιά τους Έλληνες πολίτες τα τελευταία χρόνια. Από το 2019 έως σήμερα, οι τιμές στα διόδια έχουν αυξηθεί σωρευτικά πάνω από 30%, με τους πολίτες να αναρωτιούνται: πού πηγαίνουν τα χρήματα μας και ποιος ελέγχει αυτή την αλόγιστη επιβάρυνση;
Οι αριθμοί και τα πραγματικά δεδομένα
Η διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, κοστίζει πλέον 32,15 ευρώ σε διόδια, από 30,45 ευρώ πριν την τελευταία αύξηση (Πηγή: E-ptolemeos.gr). Αντίστοιχα, η διαδρομή Αθήνα-Πάτρα αυξήθηκε από 12,60 ευρώ σε 13,30 ευρώ. Αυτές οι αυξήσεις επιβαρύνουν σημαντικά τους πολίτες, ιδιαίτερα σε συνδυασμό με άλλες οικονομικές πιέσεις.
Η σωρευτική αύξηση του 30% από το 2019 έως σήμερα περιλαμβάνει ετήσιες τιμαριθμικές αναπροσαρμογές, αλλά και επιμέρους αυξήσεις που επιβλήθηκαν σε συγκεκριμένες διαδρομές (Πηγή: Mixanitouxronou.gr). Αυτή η συνεχής άνοδος στις τιμές πλήττει εργαζόμενους, επαγγελματίες, αλλά και οικογένειες που βασίζονται στους αυτοκινητοδρόμους για τις καθημερινές μετακινήσεις τους.
Πού πηγαίνουν τα χρήματα;
Οι αυτοκινητόδρομοι κατασκευάστηκαν με σημαντική χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους και ευρωπαϊκά κονδύλια. Οι πολίτες έχουν ήδη πληρώσει για αυτούς μέσω της φορολογίας τους. Το γεγονός ότι οι δρόμοι παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες με μακροχρόνιες συμβάσεις, ενώ οι πολίτες συνεχίζουν να επιβαρύνονται δυσανάλογα, εγείρει σοβαρά ερωτήματα:
• Πόσο από τα έσοδα των διοδίων επιστρέφει πραγματικά στην κοινωνία;
• Πόσα πηγαίνουν σε κέρδη εταιρειών που δεν λογοδοτούν για τις αυξήσεις;
• Γιατί δεν υπάρχει δημοσίως διαθέσιμη ανάλυση κόστους και εσόδων για τις συμβάσεις παραχώρησης;
Υπάρχει καλύτερος δρόμος; Μαθήματα από την Ευρώπη
Σε χώρες όπως η Αυστρία, η Ελβετία και η Τσεχία, εφαρμόζεται το σύστημα της βινιέτας. Οι οδηγοί πληρώνουν ένα σταθερό ποσό για τη χρήση όλων των αυτοκινητοδρόμων για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (μηνιαία, ετήσια κ.λπ.). Στην Ελβετία, για παράδειγμα, η ετήσια βινιέτα κοστίζει περίπου 40 ευρώ, ενώ στην Αυστρία η μηνιαία είναι περίπου 9 ευρώ (Πηγή: Gocar.gr).
Η σύγκριση είναι καταλυτική: στην Ελλάδα, ένας οδηγός που χρησιμοποιεί συχνά τους αυτοκινητοδρόμους πληρώνει πολλαπλάσια ποσά, χωρίς να έχει πρόσβαση σε αντίστοιχες υποδομές ή υπηρεσίες.
Πρέπει να υπάρχουν διόδια στην Ελλάδα;
Η ύπαρξη διοδίων στην Ελλάδα, μια χώρα όπου οι πολίτες επιβαρύνονται γενικά με υψηλή φορολογία, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για τη δικαιοσύνη και την αναγκαιότητά τους. Είναι πλέον αναγκαίο να διερευνηθούν εναλλακτικές λύσεις, όπως το σύστημα βινιέτας, το οποίο θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την οικονομική επιβάρυνση, ενώ παράλληλα θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη διαφάνεια στη διαχείριση των εσόδων. Ένα τέτοιο σύστημα δεν είναι απλώς πιο δίκαιο, αλλά και πιο αποδοτικό, καθώς θα συνέβαλλε στην οικοδόμηση μιας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και κράτους.
Επιπλέον, οι πολίτες έχουν ήδη καταβάλει σημαντικό τίμημα για την κατασκευή των δρόμων. Είναι λοιπόν δίκαιο να τους ζητείται να πληρώνουν ξανά και ξανά;
